ATA SPORUMUZ CİRİT
At üzerinde oynanan spor dallarından biri olan cirit, At üzerindeki sporcunun süngü veya mızrağını yani ciridini rakibe karşı isabetli bir şekilde atmasını, oyun anında kendisine ve at üzerinde olan hakimiyetini ve bu yolla rakibine üstün gelmesini amaç edinen, kuralları olan bir spordur.
Cirit müsabakalarının ana temasıdır oyunda düşmanı takım halinde alt etmeye, mağlup etmeye yönelik davranışlar ve sonuçta güçlü olanın galibiyeti . Hal böyle iken , hiçbir spor müsabakasında bulunmayan sadece ciritte olan ‘rakibi affetme, bağışlama’ davranışı, ciride farklı bir anlam yüklemektedir.Rakibini bağışlayan sporcuya ve takımına puan kazandırmaktadır. Zayıf düşene el kaldırmamanın, güçsüze vurmak yerine onu bağışlamanın gerekliliğini ifade eden bu davranış, adeta spor ve erdemin bir arada sergilenişidir. Hasmının önünü kesip, ona ciritle vurma fırsatı varken vurmayan, rakibini affeden sporcuların bu anlamlı davranışları onların asaletini ortaya koymaktadır.Özellikle daha çok Erzurum ,Bayburt ,Erzincan , Sivas , Tokat ve Söğüt yörelerinde Cirit müsabakaları yapılırken insanların bu spora karşı ilgisi yoğundur. Anadolu 'da günden güne sayısı artan Cirit (Atlı Spor) Kulüpleri hem kendi aralarında yöresel olarak ve hemde zaman zaman Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu işbirliği ile yılın her mevsiminde müsabakalar düzenlemektedirler. Federasyon olarak Türkiye'de oynanan cirit oyunları Türkler 'in ciride verdikleri önemin göstergesidir.
Oyunun oynanışı hakkında biraz daha detaylı bilgi verecek olursak ; cirit oyunu'nda iki takım bulunmaktadır ve bu takımlar 70 - 120 metre arasında ki genişlikte ki alanda karşılıklı olarak alanın en gerisinde 5'er, 6'şar veya 7'şer kişi olarak dizilirler. ciritçiler bölgesel giyimleriyle atlarına binerler ardindan sağ ellerine atacakları ilk ciriti, diğer ellerine de yedek ve kamçı alırlar. i̇ki tarafın her birinden bir atlı öne fırlar, karşı dizinin önüne 30-40 metre kadar yaklaşır. alay durağındaki rakip takım oyuncularından birine sağ elindeki ciriti savurur, sonra geri döner, atını kendi dizisine doğru koşuşturur . karşı rakibin oyuncusu hızla onu takip eder, elindeki ciriti geri dönüp kaçan karşı taraf elemanına fırlatır. bu kez ilk oyuncunun çıktığı sıradan diğer bir ciritçi onu karşılar. ikinci diziden çıkan, sırasındaki yerini almak için süratle yerine dönmeye çalışır ve bu defa rakibi onu kovalar ve bu böyle sürer. cirit isabet ettiren ciritçi takımına sayı kazandırır.günümüzde cirit modernize olmuş ve artık resmi bir spor dalı haline gelmiştir.artı ve eksi puanlardan oluşan bir puanlama şekli mevcuttur. oyunun galibini bu puanlar belirler ciritçi karşı taraf oyuncusundan kendisini sakınmak için çeşitli hareketler yapar, atın sağına soluna, karnının altına, boynuna yatar. öte yandan cirit oyununda ölüm olmaması için, daha evvelleri hurma ve meşe ağacından 70-100 santim uzunluğunda, 2-3 cm. kutrunda yapılan ciritler, daha sonraları kavak ağacından yapılmaya başlanmıştır. sopaların uçları silindir şeklinde kesilerek kabukları yontulur. bunun sebebi̇ i̇sE İaSAbet halinde bir yara açılmasını ve ölüm tehlikesini yok etmek için alınan bir tedbirdircirit sona erince, cirit oyununu düzenleyenler başarılı olanlara ödüller verilir
YAZAR : SİNAN SAMET YILMAZ
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder